Nghị luận xã hội: Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế

Đề Nghị luận xã hội: Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế là nhan đề bản dịch tiếng Việt cuốn sách của Inamori Kazuo – một doanh nhân người Nhật.

Anh/Chị suy nghĩ thế nào về “con đường” này?

Bài làm

Không phải tự nhiên mà tỉ phú Bill Gates, người sáng lập Microsoft, đã quyết định hiến tặng phần lớn tài sản của mình cho hoạt động từ thiện thông qua Quỹ Bill & Melinda Gates. Cũng không phải tự nhiên mà những thùng bánh mì san sẻ yêu thương được đặt ngoài đường cho những người nghèo khó. Tôi viện dẫn như vậy, không đồng nghĩa với việc con người thành công rồi mới sống tử tế, mà muốn nói rằng: Để chạm tới thành công, chúng ta nên đi bằng sự tử tế. Như cách doanh nhân Nhật Bản Inamori Kazuo đã đặt tên cho cuốn sách của mình: Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế.

Cuộc sống vốn đã phức tạp, luôn tự đào thải và thanh lọc. Vậy, vũ khí nào giúp chúng ta cầm cự và đứng vững trong cuộc đời này? Đó là cốt cách. Cốt cách của con người là gì? Cơ bản chính là sự tử tế.

Tử tế, thật đơn giản để giải thích, nhưng thật khó để thực hiện. Tử tế là sống đàng hoàng, đối xử văn minh, vị tha với người khác và với cả chính mình. Tử tế không chỉ dừng lại ở việc thương người, mà còn là sự giúp đỡ thiết thực. Tử tế không phải là cho đi “con cá”, mà là cho đi “cần câu”. Đôi khi tử tế không chỉ là những lời động viên, mà còn là những lời thúc giục nghiêm khắc. Vì thế, tôi chưa hài lòng với những định nghĩa thu hẹp về sự tử tế, bởi nó chạm sâu vào kía cạnh của cuộc sống. Tử tế không phải là đích đến, mà là một con đường, một hành trình dẫn đến thành công.

Con đường ấy không trải đầy hoa hồng, mà thậm chí còn đầy chông gai. Đó là con đường buộc bạn phải đưa ra những lựa chọn: Ngó lơ hay dừng lại giúp đỡ? Hưởng thụ cá nhân hay san sẻ những gì mình có? Nói lời ngọt ngào dễ nghe hay lớn tiếng để giúp người khác đứng dậy? Hi sinh quyền lợi để sống đàng hoàng hay theo đuổi vinh hoa mà đối xử tàn nhẫn? Chu đáo chăm sóc người khác hay làm qua loa đối phó? Chăm sóc bản thân hay bỏ mặc vì tâm trạng không tốt? Những lựa chọn này sẽ quyết định chúng ta có hành xử tử tế hay không.

Tử tế là điều tốt, nhưng để sống tử tế với người khác và với chính mình, chúng ta phải hi sinh nhiều: thời gian, công sức, tiền bạc, và quyền lợi. Nhưng chúng ta nhận lại điều gì? Chúng ta sẽ thắng sự ích kỉ, thắng bản năng thấp hèn, thắng lòng tham vô đáy. GS. Lê Thẩm Dương từng nói về “vượt ngưỡng”, và tôi cho rằng con đường tử tế cũng là hành trình vượt ngưỡng, vượt qua sự an nhàn, vị kỉ để đạt được những giá trị đích thực của cuộc sống.

Vậy tại sao sự tử tế lại dẫn đến thành công? Nhiều người đo lường thành công bằng số tiền họ kiếm được. Còn tôi, tôi cho rằng thành công rộng hơn thế: thành công là đạt được mục tiêu, mong ước, hay chỉ đơn giản là mang lại hạnh phúc cho ai đó. Và sự tử tế chính là cầu nối giúp chúng ta đạt được những điều đó. Khi tử tế, chúng ta cảm thấy hạnh phúc. Không ai cảm thấy buồn hay thất vọng khi vừa làm xong một việc tử tế. Điều này tạo ra nguồn năng lượng tích cực để chúng ta tiếp tục làm việc với niềm đam mê lớn hơn. Tôi đã đọc về nhiều bạn trẻ ngày nay, đôi khi thành công với họ là có thể cưu mang, cứu chữa những động vật bị bỏ rơi. Họ xây dựng các trạm cứu hộ động vật, đem đến một đời sống mới cho những sinh vật bé nhỏ. Chỉ như vậy thôi, họ đã có thể cảm nhận được niềm vui đời thường, bình dị, lòng nhân ái càng được nhân lên nhiều phần.

Một doanh nhân Nhật bản từng nói: “Mánh khóe là của kẻ thất bại, tử tế mới là vũ khí của người mạnh” . Thành công của người tử tế có thể đến chậm, nhưng nó bền vững, vì được xây dựng trên nền tảng đạo đức. Nếu dân gian nói “ Lửa thử vàng, gian nan thử sức ”, thì tôi xin mạn phép nói rằng: “ Sự tử tế sẽ thách thức thành công ”. Hẳn ai cũng sẽ nhớ đến hình ảnh một triệu phú cúi mình thắt cà vạt cho người vô gia cư với câu nói: “ Chúc một ngày tốt lành ”. Hay hình ảnh của những người kinh doanh với một phần mong muốn giúp đỡ người khác. Đó là mô hình “cà phê chờ” bắt nguồn từ Italia, lan rộng ra nhiều nơi trên thế giới, trong đó người ta có thể mua một li và phê và “chờ” để ai đó khó khăn, không đủ tiền có thể đến và uống miễn phí. Và ở Việt Nam, chúng ta được biết đến mô hình “phở treo”, người đến ăn trước sẽ “treo” một phần ăn cho người có hoàn cảnh khó khăn hơn. Họ thực sự đi đến thành công bằng con đường tử tế, mong muốn giúp đỡ người khác, thay vì tìm con đường gian manh, ích kỉ.

Cuộc sống thật đẹp khi có sự tử tế. Sống tử tế, người khác sẽ không quên chúng ta, và chúng ta cũng không quên đi cội nguồn thiện lương bên trong mình. Người tử tế thường tinh tế. Họ biết giúp đỡ đúng lúc, đúng cách, không biến lòng tốt thành sự thương hại. Họ  đủ tinh tế để nhận ra vết thương trong tâm hồn người khác và lấp đầy bằng tình cảm chân thành.

Nếu thành công đạt được không phải bằng sự tử tế, thì chúng sẽ dễ dàng sụp đổ, như trưởng hợp tập đoàn xe hơi Volkswagen của Đức. Tập đoàn đã từng đạt được thành công lớn nhờ vào việc giới thiệu những chiếc xe hơi thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, vào năm 2015, công ty này bị phát hiện đã lắp đặt phần mềm gian lận để che giấu mức độ khí thải thực tế của các xe diesel. Vụ bê bối này không chỉ gây thiệt hại lớn cho hình ảnh của Volkswagen mà còn làm tổn thương lòng tin của hàng triệu khách hàng trên toàn thế giới. Thành công của họ đã bị sụp đổ vì cách tiếp cận không trung thực và thiếu tử tế với khách hàng. Từ đó, có thể thấy, thành công không dễ dàng, nhưng nếu nó được xây dựng trên những bậc thang tử tế, nó sẽ bền vững và trường tồn với thời gian. Tôi chợt nhớ tới một vị tỉ phí của Việt Nam – ông Phạm Nhật Vượng, người đã thực sự đi lên bằng sự tử tế. Ông đã xây dựng được những công trình hiện đại, tân tiến cho nước nhà. Đặc biệt là sản xuất hãng xe điện Vinfast vươn ra thế giới, khẳng định tên tuổi nước ta trên trường quốc tế. Đó là sự thành công mà bất cứ ai trong chúng ta đều cảm thấy ngưỡng mộ và được truyền cảm hứng.

Bên cạnh sự tử tế đối với những người xung quanh, chúng ta cũng cần học cách tử tế với bản thân, hiểu và yêu thương chính mình. Khi tử tế với chính mình, ta mới có thể tử tế với người khác. Và hơn hết, khi đã thành công, ta cũng không nên quên đi cách sống giàu tình yêu thương, trắc ẩn, giúp đỡ mọi người vì hành trình của lòng tốt là một hành trình dài vô tận, không có giới hạn.

Thành công không tự nhiên mà đến, và thành công nhờ sự tử tế càng không dễ dàng. Để thành công, chúng ta cần đến tài và đức. Tử tế, cốt lõi chính là đạo đức. Vì vậy, hãy trau đồi kiến thức, tài năng, trí tuệ và làm nhiều việc thiện để lòng tốt luôn đi đúng phương hướng.

Tôi biết mình chưa hoàn hảo và tôi cũng biết thành công có nhiều con đường. Nhưng tôi sẽ chọn con đường của sự tử tế. Tôi sẽ nghiền ngẫm cuốn sách Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế của Inamori Kazuo để hiểu vì sao nước Nhật lại văn minh và giàu có đến vậy!

Bài viết của Hoàng Thị Ngọc Trang

Lớp 12 Văn, THPT Chuyên Quang Trung, TP. Đồng Xoài, Bình Phước

(Theo báo Văn học và Tuổi trẻ, số 552+553, tháng 9 năm 2024)

Tham khảo những bài viết liên quan:

Nghị luận xã hội: Sự tự do của con người

Nghị luận xã hội: Lối sống tự chủ của người trẻ

Nghị luận xã hội: Niềm tin vào giá trị của bản thân

Nghị luận xã hội: Sức mạnh của sự đoàn kết, của tình yêu thương