Phân tích nhân vật trong tác phẩm truyện & những lưu ý

Trước nay, dạng bài cảm nhận, phân tích về nhân vật trong tác phẩm truyện là một dạng bài quen thuộc với các bạn học sinh. Thế nhưng, thực tế vẫn có nhiều bạn chưa biết nên làm thế nào để đạt điểm cao khi làm dạng bài này. Ở bài viết hôm nay, Thích Văn học gửi bạn một đoạn văn mẫu phân tích, cảm nhận về nhân vật trong tác phẩm truyện cùng những lưu ý trong quá trình phân tích. Mong rằng bài viết sẽ phần nào giúp các bạn cải thiện kỹ năng làm bài của mình. Cùng nhanh tay lưu lại và tham khảo với Thích Văn học bạn nhé!

Viết đoạn văn 200 chữ phân tích nhân vật “tôi” trong Hạ Đỏ của Nguyễn Nhật Ánh.

Trong đoạn trích “Hạ đỏ” của Nguyễn Nhật Ánh, nhân vật “tôi” đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc (1). Trước hết, tác giả khắc họa “tôi” là một cậu bé chăm chỉ, luôn cố gắng phấn đấu (2) . Cậu tự ý thức được về khả năng “học trước quên sau, học sau quên trước” của bản thân mà đã chủ động và quyết tâm “học gấp đôi những đứa khác”. Hình ảnh “tôi” học đến mức “bù đầu”, “người xanh như tàu lá”, mắt “đỏ kè” khiến người đọc không khỏi xót xa, đồng cảm và khâm phục những cố gắng của một cậu bé lớp chín. Cậu thương cha mẹ, lo cho tương lai của bản thân nên hết sức cần cù, siêng năng, chuyên tâm nỗ lực bất chấp những mệt mỏi và chán nản. Đó là một đức tính đáng quý. Không chỉ vậy , Chương còn là cậu bé hiểu chuyện, yêu thương gia đình (2) . Mặc dù bản thân “ngày nào cũng phải buộc ăn” món canh bí đỏ của mẹ nên “đâm ngán”, nhưng cậu thấu hiểu tình cảm, sự quan tâm và tình yêu thương mà mẹ gửi gắm thông qua món ăn nên “tôi” vẫn cố ăn cho hết. Chi tiết cậu “nín thở nuốt trọn tô canh bí đỏ” vừa hài hước mà cũng thật sâu sắc, ý nghĩa, chi tiết này giúp người đọc cảm nhận được sự tôn trọng, hiểu chuyện và tinh tế của Chương dành cho mẹ. Cậu hiểu thấu cảm xúc của mẹ, thương yêu và đồng cảm với những tâm tư, trăn trở, lo lắng của bà. Quả thực, Chương là một cậu bé ngoan! Cuối cùng, nhân vật “tôi” ghi dấu trong lòng bạn đọc với hình ảnh một cậu bé hồn nhiên và lém lỉnh (2) . Khi kết thúc kỳ thi, cậu không ngại “chia tay” hài hước với món canh bí đỏ – “cơn ác mộng” của mình. Điều này không chỉ làm cho nhân vật trở nên gần gũi mà còn phản ánh tâm hồn trẻ con, vui tươi, đầy màu sắc. Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật rõ nét thông qua lời nói và hành động, kết hợp với các biện pháp tu từ đặc sắc, các từ ngữ, hình ảnh giản dị, Nguyễn Nhật Ánh đã khắc họa thành công nhân vật “tôi” là một hình mẫu thiếu niên vừa chăm chỉ, hiểu chuyện lại yêu thương gia đình (3). Thông qua nhân vật Chương, mỗi chúng ta thấy mình cần biết phấn đấu, cố gắng vượt qua những khó khăn, và hơn hết, hãy biết ơn, luôn hiếu kính với cha mẹ.(4)

Những lưu ý khi viết đoạn văn phân tích nhân vật trong tác phẩm truyện nói chung.

(1) Phần mở đoạn cần viết ngắn gọn, vừa đủ – khoảng 1 đến 2 câu, tránh dẫn dắt dài dòng vì đoạn văn chỉ khoảng 200 chữ, đồng thời đáp ứng được các yêu cầu: giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu được nhân vật cần phân tích và nêu khái quát cảm nhận của mình về nhân vật ấy .

(2) Khi phân tích trong phần thân bài cần xác định trước số luận điểm sẽ sử dụng, những luận điểm đó được làm rõ qua những bằng chứng nào trong ngữ liệu.

(3) Cuối phần thân đoạn chú ý nêu khái quát nghệ thuật trong việc xây dựng nhân vật.

(4) Ở phần kết đoạn, cần rút ra bài học, thông điệp từ nhân vật sau khi khẳng định lại vẻ đẹp của nhân vật ấy.

5. Khi nêu ra từng luận điểm, cần diễn giải, lập luận để làm nổi bật vẻ đẹp nhân vật. Tránh việc liệt kê luận điểm – chỉ gọi tên được đặc điểm nhân vật đã chuyển qua đặc điểm khác.
6. Trong quá trình phân tích, chú ý nêu các biện pháp nghệ thuật, các từ ngữ, hình ảnh nổi bật được tác giả sử dụng trong việc miêu tả, khắc họa nhân vật.

Tham khảo những bài viết liên quan:

Kiến thức về thể loại Truyện & áp dụng vào đoạn Nghị luận văn học